یکی از مشکلاتی که برای افراد به صورت مادرزادی ممکن است به وجود آید پاچنبری است. این مشکل و عارضه به صورت مورثی به کودک می رسد به عبارتی اگر شخصی در خانواده به این مشکل مبتلا باشد احتمال اینکه در نسل های آینده او این مشکل بروز کند وجود دارد. در این مقاله می خواهیم اطلاعات کامل تری در رابطه با پاچنبری در اختیار شما بگذاریم. با ما همراه باشید.
پاپنجبری مادرزادی
پاچنبری شایعترین اختلال ارتوپدیک است که به درمان نیاز دارد . بیماری معمولا به صورت زودرس و اغلب در طی دوران بارداری با کمک سونوگرافی تشخیص داده می شود . بیماران درمان نشده دچار ناتوانی های شدید و ضعف در سر پا ایستادن ،عدم تناسب کفش ها و تخریب تصویری که از خود دارند می شوند . درمان به موقع به کودک کمک می کند که فعالیت های روزانه خود را بدون درد انجام دهد ،البته ،قدری ناهنجاری نیز باقی می ماند . لازم به ذکر است که درمان ابتدایی غیر جراحی است .
پاچنبری ایدیوپاتیک یا talipes equinovarus نوعی دفورمیتی مادرزادی پاست که منجر به چرخش پا به سمت پایین و داخل خواهد شد .
بر اسای بسیاری از تئوری ها اتیولوژی پاچنبری مادرزادی را مشخص می کنند . اما هیچ کدام از تئوری ها به تنهایی نمی توانند دفورمیتی پا را توضیح دهند . تصور می شود که ضایعه به طور اولیه در جوانه اعضا ایجاد شود . بیشتر موارد احتمالا چند عاملی هستند . شیوع پاچنبری در سندرم ها و بیماری های عصبی –عضلانی متعددی افزایش می یابد. (سندرم داون ،آرتروگریپوز ،دیسپلازی دیاستروفیک،سندرم باند تنگ کننده ،سندرم Freemen –Sheldon حذف کروموزومی ،سندرم Mobius)
پاچنبری همراه با این سندرم ها معمولا پیش آگهی بدتری نسبت به نوع ایدیوپاتیک دارد . در حقیقت می توان گفت نیمی از موارد دو طرف است .
میزان شیوع پاچنبری در پسران دو برابر دختران است ، تاریخچه فامیلی بسیار مهم است . خواهر یا برادر بعدی در معرض خطر هستند .
علت بروز بیماری پاچنبری
بیماری پاچنبری در کودکان دارای علل مختلفی است که در ادامه به مهم ترین آن ها می پردازیم.
- اصلی ترین دلیل بروز این در کودکان ژنتیک است. این بیماری به صورت مادرزادی در کودکان خودشان را نشان می دهد.
- عوامل محیطی می توانند در بروز این بیماری در کودکان تاثیر گذار باشد.
- از دیگر علل بروز این بیماری کوتاه بودن تاندون مچ پا است.
- بروز برخی حوادت مانند تصادف یا زمین خوردن های شدید که آسیب جدی به پا وارد می شود.
- مهره شکاف دار از دیگر علل بروز این بیماری است.
- آرتروگرییپوز می تواند یک مقدمه برای بروز این بیماری به حساب آید.
علائم بیماری پاچنبری
این بیماری دارای برخی علائم است که والدین در صورت مشاهده هر کدام آن ها باید سریعا به متخصص مراجعه کنند. اما لازم به ذکر است که این مشکل در بیشتر مواقع با انجام فیزیوتراپی قابل درمان است و نیازی به انجام درمان های تهاجمی ندارد. پس بهتر است در صورت مشاهده علائم حتما به بهترین مرکز فیزیوتراپی مراجعه شود. برخی از این علائم عبارتند از:
- نمای بالینی به شدت مطرح کننده بیماری است .
- نمای کلاسیک بیماری ، انحراف یک یا دو پا به پایین و و داخل است . خمیدگی پاشنه (جابه جایی استخوان های ناوی و کالکانئوس منجر به معکوس شدن یا خمیدگی پا به عقب می شود . )خمیده شدن کف پا از مچ پا
- انحراف قدام پا به طرف خط میانی
- پشت و رو شدن (indersion ) بخش میانی پا
- چرخش پا به سمت داخل
- عدم توانایی درست راه رفتن
- در هنگا راه رفتن کودک در ناحیه کف پای خود احساس درد شدید دارد.
- به مرور زمان کودک دیگر نمی تواند از کفش های معمولی استفاده کند.
- کوچ بودن پاشنه پا
ارزیابی تشخیصی پاچنبری در کودکان
معاینه بالینی معمولا تشخیصی است . بررسی قدرت حرکتی و حسی برای تشخیص اختلالات نخاعی انجام می شود . پاچنبری با سایر ناهنجاری ها و سندرم در ارتباط است بنابر این معاینه بالینی دقیق به تشخیص دقیق پاچنبری همراه با سندرم های ایدیوپاتیک کمک می کند . در این موارد رادیوگرافی لازم نیست اما زمانی که تشخیص واضح نیست ، می تواند مفید واقع شود.
پیش آگهی و عوارض
موقعیت پروتکل های غیر جراحی به همکاری بیمار بستگی دارد . حتی با درمان مناسب در بسیاری از بیماران قدری ناهنجاری و اختلال در اندام تحتانی باقی می ماند . ترمیم جراحی ممکن است باعث مسطح شدن شدید پا و انحراف پاشنه به یک طرف شود . سایر عوارض عبارتند از ،تصحیح بیش از حد که منجر به valgus می شود ، بر آمدگی کیسه زلالی دورسال و نیمه در رفتگی استخوان ناوی به سمت پشت.
بهترین زمان برای درمان بیماری پاچنبری
بیماری پاچنبری قبل از تولد و حتی به محض تولد قابل رویت است به همین خاطر زمان شروع درمان و جلوگیری از آن از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا با عدم توجه به درمان این عارضه ممکن است کودک به مرور زمان توانایی راه رفتن خود را از دست بدهد یا میزان توانایی راه رفتنش کاهش یابد. به همین خاطر بهترین زمان برای درمان این عارضه بلافاصله پس از تولد است. در غیر این صورت همانطور که در بالا به آن اشاره کردیم به مرور زمان کودک توانایی درست راه رفتن خود را از دست می دهد.
درمان و کنترل بیماری
درمان غیر جراحی معمولا ارجح است ،هر چند پروتکل های درمانی و تکنیک های کچ گیری و درمان با کمک فیزیوتراپی متفاوت هستند . در این کودکان دستکاری اعضا به صورت غیر فعال و گچ گیری متوالی باید فورا آغاز شود به دلیل ماهیت ویسکوزی والاستیک بافت نوزادان ،درمان زودرس پیامد را بهبود خواهد داد. گچ ها تا 2 سالگی و به فواصل 1 تا 2 هفته ای تعویض می شوند. اگر درمان محافظه کارانه شکست بخورد ،از درمان جراحی برای بلند کردن لیگامان ها و تاندون های منقبض و نرمال شدن راستای استخوان ها استفاده می شود . لازم به ذکر است که در این موارد اختلالات مادرزادی همچون پاچنبری جراحی باید آخرین چاره باشد و به دقت تمام مواردی که به درمان کمک می کند همچون فیزیوتراپی باید در مرحله اول قرار گیرد .
نقش فیزیوتراپی در بیماری های کودکان
می توان گفت تقریبا ده درصد کودکان که به دنیا می آیند به نوعی دچار معلولیت هستند ،در صورتی که برای این کودکان فیزیوتراپی به موقع انجام شود می تواند تا حد بسیار قابل توجهی معلولیت کودک برطرف شود . معلولیت هایی که مادرزادی هستند و در زمان تولد بروز می کنند شامل اختلالات موجود در مچ پا ،فلج اطفال و.. می باشند .
